ยากันแสงโดยทั่วไปหมายถึงยาที่ต้องเก็บและใช้ในที่มืด เนื่องจากแสงจะเร่งปฏิกิริยาออกซิเดชันของยาและทำให้เกิดการเสื่อมสภาพทางเคมีแสง ซึ่งไม่เพียงแต่ลดประสิทธิภาพของยาเท่านั้น แต่ยังทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงสีและการตกตะกอน ซึ่งส่งผลกระทบอย่างรุนแรงต่อคุณภาพของยา และอาจเพิ่มความเป็นพิษของยา ยากันแสงแบ่งออกเป็นยากันแสงเกรดพิเศษ ยากันแสงเกรดหนึ่ง ยากันแสงเกรดสอง และยากันแสงเกรดสาม
1. ยากันแสงเกรดพิเศษ: ส่วนใหญ่เป็นโซเดียมไนโตรปรัสไซด์ ไนเฟดิพีน และยาอื่นๆ โดยเฉพาะโซเดียมไนโตรปรัสไซด์ ซึ่งมีความคงตัวต่ำ จำเป็นต้องใช้กระบอกฉีดยากันแสง หลอดฉีดยา หรือแผ่นฟอยล์อะลูมิเนียมทึบแสงในการให้ยา หากใช้วัสดุห่อหุ้มกระบอกฉีดยา หากแสงสลายตัวเป็นสีน้ำตาลเข้ม ส้ม หรือน้ำเงิน ควรปิดกระบอกฉีดยาทันที
2. ยาที่หลีกเลี่ยงแสงชั้นหนึ่ง: ส่วนใหญ่ประกอบด้วยยาปฏิชีวนะกลุ่มฟลูออโรควิโนโลน เช่น เลโวฟลอกซาซินไฮโดรคลอไรด์และกาติฟลอกซาซิน รวมถึงยาอื่นๆ เช่น แอมโฟเทอริซินบีและด็อกโซรูบิซิน ยาปฏิชีวนะกลุ่มฟลูออโรควิโนโลนจำเป็นต้องหลีกเลี่ยงการถูกแสงแดดมากเกินไปและรังสีอัลตราไวโอเลตเทียมเพื่อป้องกันการเกิดปฏิกิริยาไวต่อแสงและความเป็นพิษ ตัวอย่างเช่น เลโวฟลอกซาซินไฮโดรคลอไรด์อาจทำให้เกิดปฏิกิริยาไวต่อแสงที่หายาก (อุบัติการณ์)<0.1%) หากเกิดปฏิกิริยาไวต่อแสง ควรหยุดใช้ยา
3. ยาที่หลีกเลี่ยงแสงรอง ได้แก่ นิโมดิพีนและยาลดความดันโลหิตชนิดอื่น โพรเมทาซีนและยาแก้แพ้ชนิดอื่น คลอร์โพรมาซีนและยาแก้โรคจิตชนิดอื่น ซิสแพลติน ไซโคลฟอสเฟไมด์ เมโทเทร็กเซต ไซทาราบีน ยาต้านเนื้องอก เช่นเดียวกับวิตามินที่ละลายน้ำได้ อะดรีนาลีน โดปามีน มอร์ฟีนและยาอื่น ๆ จำเป็นต้องเก็บไว้ในที่มืดและจ่ายให้เร็วที่สุดเพื่อป้องกันการเกิดออกซิเดชันและการไฮโดรไลซิส
4. ยาป้องกันแสงระดับตติยภูมิ เช่น วิตามินที่ละลายในไขมัน เมทิลโคบาลามิน ไฮโดรคอร์ติโซน เพรดนิโซน ฟูโรเซไมด์ เรเซอร์พีน โพรเคนไฮโดรคลอไรด์ แพนโทพราโซลโซเดียม เอโทโพไซด์ ยาเช่น โดเซทาเซล ออนแดนเซตรอน และไนโตรกลีเซอรีน ล้วนแต่ไวต่อแสงและแนะนำให้เก็บไว้ในที่มืดด้วย
เวลาโพสต์: 5 ก.ย. 2565